Dịch sốt xuất huyết Dengue tại Jamaica năm 2023

3 phút
Jamaica

 

Jamaica là quốc gia có nguy cơ cao về sốt xuất huyết và các đợt bùng phát đang trở nên phổ biến và dữ dội hơn.1-3 Biến đổi khí hậu được cho là một trong những nguyên nhân chính bùng phát sốt xuất huyết – một căn bệnh có liên quan chặt chẽ với khí hậu.3 Dịch sốt xuất huyết bùng phát vào năm 2023 sau một mùa hè nắng nóng kỷ lục và chính phủ đã nhanh chóng triển khai nhiều biện pháp ứng phó.3,4

Jamaica

Địa điểm

  • Jamaica: tất cả các giáo xứ đều bị ảnh hưởng5

Những con số được ghi nhận vào tháng 9 năm 2023

  • 3147 ca mắc, 9 ca tử vong3

Nguyên nhân gây bệnh

  • Đầu tiên, hạn hán đã khiến người dân tăng cường tích trữ nước (các vật dụng có thể chứa nước trở thành nơi lý tưởng cho muỗi sinh sôi). Rồi đến một mùa hè nóng kỷ lục; nhiệt độ cao có thể đẩy nhanh vòng đời của muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết. Cuối cùng, khi mưa kéo đến, hình thành những vũng nước đọng lý tưởng cho muỗi sinh sản3,6

Tác động

  • Khoảng 72 người mỗi tuần phải nhập viện trong khi bệnh viện vốn đã quá tải3

  • Trẻ em từ 5 đến 14 tuổi thường bị ảnh hưởng nhiều nhất3

    • Điều này có thể là do cách thức hoạt động của vi-rút sốt xuất huyết. Vi-rút sốt xuất huyết có 4 tuýp. Nghĩa là nếu trước đây bạn đã bị nhiễm một tuýp vi-rút, cơ thể bạn sẽ tạo được miễn dịch với chính tuýp đó nhưng không có miễn dịch với 3 tuýp còn lại. Dịch sốt xuất huyết gần nhất xảy ra ở Jamaica (trước đợt dịch này) là vào năm 2010 và do một tuýp vi-rút có tên DENV-2 gây ra. Vào năm 2023, đợt bùng phát nữa do DENV-2 lại xảy ra, nhưng vì hầu hết trẻ em nhiễm bệnh đều sinh sau năm 2010 nên không có được khả năng miễn dịch với tuýp DENV-2 này.3,7

  • Người dân được kêu gọi hiến máu để giúp kiểm soát các ca sốt xuất huyết nặng vốn là tình trạng bệnh ít phổ biến hơn (nhưng vật tư y tế tại thời điểm đó không đủ để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng)8

  • Các khoa cấp cứu quá tải, đặc biệt là trong bối cảnh tiếp diễn của dịch bệnh COVID-19 và cúm9

Ứng phó

“Bộ Y tế và các Cơ quan Y tế Khu vực đã thực hiện các công tác chuẩn bị cần thiết nhằm ứng phó nguy cơ bùng phát dịch.”

 

- Bộ trưởng Bộ Y tế, Tiến sĩ Hon. Christopher Tufton4

Hành động kịp thời:

  • Khoảng 500 nhân viên kiểm soát véc-tơ tạm thời cùng với 213 nhân viên thường trực đã được huy động và triển khai trên khắp quốc đảo đến các vùng có nguy cơ cao. Thêm 600 nhân viên tạm thời đã được huy động để hỗ trợ các hoạt động loại bỏ ổ sinh sản của muỗi và tuyên truyền giáo dục sức khỏe4

    • Chính phủ đã lập một quỹ trị giá gần 200 triệu USD như một trong những nỗ lực nhằm kiểm soát bệnh sốt xuất huyết. Một phần của quỹ này được sử dụng để hỗ trợ loại bỏ các đàn muỗi. Ngoài ra, 2 triệu USD đã được phân bổ cho mỗi khu vực thuộc 63 khu vực bầu cử để các Thành viên Quốc hội lãnh đạo chiến dịch làm sạch cộng đồng10

    • Các hoạt động xử lý ổ sinh sản của muỗi, phun thuốc diệt côn trùng, loại bỏ rác thải cồng kềnh và làm sạch cống rãnh đã được tiến hành trên khắp cả nước4

    • Giờ mở cửa của trung tâm y tế được kéo dài4

    • Trung tâm Đáp ứng Khẩn cấp Quốc gia đã theo dõi và báo cáo về tình hình dịch bệnh4

    • Điều trị Miễn phí cho trẻ em tại Bệnh viện Trường Đại học Tây Ấn4

Triển vọng

  • Chính phủ Jamaica đã phản ứng mạnh mẽ, nhanh chóng bằng nhiều biện pháp.4 Điều này được Chủ tịch Hiệp hội Điều dưỡng Jamaica (NAJ) ghi nhận và ông “hài lòng” với phản ứng của chính phủ trước đợt bùng phát, theo các hãng tin truyền thông địa phương đưa tin11

  • Tuy nhiên, có ý kiến ​​cho rằng mặc dù người dân có hiểu biết tương đối tốt về bệnh sốt xuất huyết nhưng hơn 3/4 người dân đã không áp dụng các biện pháp phòng ngừa sốt xuất huyết hiệu quả.12 Có thể cần xem xét lý do cho việc không hành động này

  • Có lẽ sẽ cần một chiến lược phối hợp, toàn diện để ngăn chặn bệnh sốt xuất huyết. Cộng đồng có vai trò trong các nỗ lực kiểm soát, các nhà khoa học cần xây dựng các phương pháp tiếp cận mới và nhân viên y tế cần tuân thủ các phương pháp đã được kiểm chứng

 

 

*Tài liệu này được cung cấp bởi Công ty Takeda Việt Nam và Tổng Hội Y học Việt Nam với mục đích giáo dục cộng đồng. Tài liệu này không nên được sử dụng cho mục đích chẩn đoán, điều trị bệnh, hoặc tư vấn khám chữa bệnh từ nhân viên y tế. Vui lòng tham vấn Bác sĩ để được biết thêm thông tin chi tiết. Tài liệu này được sử dụng cho công chúng, phạm vi sử dụng bên ngoài Hoa Kỳ và Anh Quốc.

 

Nội dung liên quan
Advice/guidance for avoiding dengue fever when travelling in areas where there is dengue mosquito activity
Chinh phục sốt xuất huyết: Cẩm nang du lịch
Bài viết này trang bị cho những người yêu thích phiêu lưu những kiến thức chuyên sâu về mối đe dọa toàn cầu gia tăng của bệnh sốt xuất huyết, cung cấp hướng dẫn về rủi ro tại điểm đến, tác động của biến đổi khí hậu, cách hiểu các yếu tố rủi ro cá nhân và các biện pháp phòng vệ thiết thực.
4 phút

Tài liệu tham khảo

  1. Lue AM, et al. Front Med (Lausanne). 2022;9:889998.

  2. Henry S, et al. Int J Environ Res Public Health. 2020;17(9):3156.

  3. The Guardian. Available at: https://www.theguardian.com/global-development/2023/nov/15/jamaicas-dengue-fever-outbreak-shows-the-deadly-effects-of-record-heat. Accessed November 2023.

  4. Government of Jamaica. Ministry of Health and Wellness. Available at: https://www.moh.gov.jm/health-ministry-declares-dengue-outbreak/. Accessed November 2023.

  5. US Embassy in Jamaica. Available at: https://jm.usembassy.gov/health-alert-dengue-fever-outbreak-declared-in-jamaica-5-october-2023/. Accessed November 2023.

  6. Red Cross Red Crescent Climate Centre 2023. Available at: https://www.climatecentre.org/713/seasonal-rain-and-warmer-temperatures-blamed-for-a-unprecedenteda-dengue-spike-across-central-america/. Accessed December 2023.

  7. Soo KM, et al. PLoS One. 2016;11(5):e0154760.

  8. National Blood Transfusion Service. Available at: https://nbts.gov.jm/give-blood-to-fight-dengue. Accessed November 2023.

  9. Jamaica Observer. Available at: https://www.jamaicaobserver.com/news/triple-threat-2/. Accessed November 2023.

  10. Jamaica Observer. Available at: https://www.jamaicaobserver.com/latest-news/holness-announces-200-m-programme-to-tackle-dengue-outbreak/. Accessed November 2023.

  11. Jamaica Observer. Available at: https://www.jamaicaobserver.com/news/naj-satisfied-with-health-ministrys-dengue-fight-opposition-throws-in-support/. Accessed November 2023.

  12. Shuaib F, et al. West Indian Med J. 2010;59(2):139-46.

Đã đến lúc để bàn về sốt xuất huyết

Với số ca mắc sốt xuất huyết gia tăng và chưa có thuốc chữa đặc hiệu, công tác phòng ngừa là yếu tố then chốt1,2

 

Tìm hiểu cách giúp bảo vệ bản thân khỏi bị muỗi đốt và khỏi bệnh sốt xuất huyết.

 

Liên hệ với bác sĩ để tìm hiểu về cách phòng chống sốt xuất huyết.

Analogue alarm clock with mosquito on the edge
Analogue alarm clock with mosquito on the edge
  1. World Health Organization. Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue. Accessed February 2024.
  2. World Health Organization. Available at: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON498#. Accessed February 2024.

Quay lại

Aedes aegypti mosquito

Kiểm tra kiến ​​thức của bạn về bệnh sốt xuất huyết!

Vết đốt của muỗi đực hay cái mang mầm bệnh sốt xuất huyết có thể lây sang người không?

Vết đốt của muỗi đực
Vết đốt của muỗi cái

Chính xác

 

Muỗi đực hút mật hoa và nước ép trái cây chứ không hút máu.1 Chỉ có muỗi cái mới hút máu từ vật chủ như con người - đó chính là nguồn cung cấp protein cần thiết để giúp trứng của chúng phát triển.1

 

Liên hệ với cơ sơ y tế gần nhất nếu bạn nghi ngờ mình có các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc có thắc mắc về các nguy cơ của mình.

 

Tìm hiểu thêm về sốt xuất huyết.

  1. The National Environment Agency. Vector Borne Diseases. Available at: https://www.nea.gov.sg/corporate-functions/resources/research/wolbachia-aedes-mosquito-suppression-strategy/male-mosquitoes-do-not-bite. Accessed January 2024.

Không chính xác

 

Các bệnh như sốt xuất huyết Dengue không lây sang người qua vết đốt của muỗi vằn đực; trên thực tế, chúng thậm chí còn không đốt người.1 Chỉ có muỗi cái mới hút máu từ vật chủ là người - đó chính là, nguồn cung cấp protein cần thiết để giúp trứng của chúng phát triển1

 

Liên hệ với cơ sơ y tế gần nhất nếu bạn nghi ngờ có các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc thực hiện lại khảo sát!

 

Tìm hiểu thêm về sốt xuất huyết hoặc thực hiện lại khảo sát!

 

  1. The National Environment Agency. Vector Borne Diseases. Available at: https://www.nea.gov.sg/corporate-functions/resources/research/wolbachia-aedes-mosquito-suppression-strategy/male-mosquitoes-do-not-bite. Accessed January 2024.

Sốt xuất huyết đang gia tăng nhưng mức độ nghiêm trọng đến mức nào?1

 

Mặc dù hiếm gặp nhưng sốt xuất huyết Dengue nặng có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng như xuất huyết nội và sốc2

Young woman lying in hospital bed with a breathing tube
Young woman lying in hospital bed with a breathing tube
  1. Centers for Disease Control and Prevention. Available at: https://www.cdc.gov/dengue/symptoms/index.html Accessed February 2024. 
  2. World Health Organization. Available at: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON498# Accessed February 2024. 

Quay lại