Khám phá thế giới của muỗi & loài muỗi làm lây truyền sốt xuất huyết Dengue: Hướng dẫn
Muỗi là một trong những loài động vật nguy hiểm nhất thế giới, là nguyên nhân gây tử vong trên gần một triệu người mỗi năm với khoảng 100 bệnh lây truyền.1,2
Muỗi hút máu: Hiểu rõ về muỗi cái
Trong quá trình sinh sản, muỗi cái của một số loài sử dụng vòi nhọn như kim để chích vào da của động vật có vú khác nhau, bao gồm cả con người.3,4 Hành động hút máu này, đi kèm với việc tiêm nước bọt, không chỉ gây ra các nốt mụn ngứa mà còn có thể truyền các bệnh như sốt rét, sốt vàng, bệnh do vi-rút Zika, sốt Tây sông Nile , sốt Chikungunya và sốt xuất huyết Dengue.1,5
Muỗi thường đẻ trứng trên mặt nước đọng. Trứng nở thành bọ gậy, loăng quăng, ăn các loài thực vật và động vật nhỏ trong nước. Giống như loài sâu biến thành bướm, lăng quăng tạo thành một lớp vỏ cứng gọi là nhộng, nở thành muỗi có thể bay.6
Muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) có tập tính sống gần người và sinh sản trong các vật dụng có chứa nước, chẳng hạn như xô, bát, đĩa đựng thức ăn cho động vật, chậu hoa và lốp xe ô tô. Loài muỗi này chủ yếu hút máu vào ban ngày và đốt nhiều nhất vào sáng sớm và ngay trước khi mặt trời lặn.12
*Tài liệu này được cung cấp bởi Công ty Takeda Việt Nam và Tổng Hội Y học Việt Nam với mục đích giáo dục cộng đồng. Tài liệu này không nên được sử dụng cho mục đích chẩn đoán, điều trị bệnh, hoặc tư vấn khám chữa bệnh từ nhân viên y tế. Vui lòng tham vấn Bác sĩ để được biết thêm thông tin chi tiết. Tài liệu này được sử dụng cho công chúng, phạm vi sử dụng bên ngoài Hoa Kỳ và Anh Quốc.
Thủ phạm chính làm lây truyền vi-rút Dengue: muỗi Aedes
Phát triển mạnh ở những vùng khí hậu ấm áp, muỗi Aedes (muỗi vằn) thường được biết đến về việc lan truyền các bệnh như sốt vàng, virus Zika, Chikungunya và sốt xuất huyết.9
Loại muỗi Aedes chính lây truyền bệnh sốt xuất huyết là Aedes aegypti. Một loài khác có tên là Aedes albopictus cũng truyền bệnh sốt xuất huyết ở mức độ thấp hơn.12
Muỗi Aedes aegypti (muỗi vằn) có tập tính sống gần người và sinh sản trong các vật dụng có chứa nước, chẳng hạn như xô, bát, đĩa đựng thức ăn cho động vật, chậu hoa và lốp xe ô tô. Loài muỗi này chủ yếu hút máu vào ban ngày và đốt nhiều nhất vào sáng sớm và ngay trước khi mặt trời lặn.12
*Tài liệu này được cung cấp bởi Công ty Takeda Việt Nam và Tổng Hội Y học Việt Nam với mục đích giáo dục cộng đồng. Tài liệu này không nên được sử dụng cho mục đích chẩn đoán, điều trị bệnh, hoặc tư vấn khám chữa bệnh từ nhân viên y tế. Vui lòng tham vấn Bác sĩ để được biết thêm thông tin chi tiết. Tài liệu này được sử dụng cho công chúng, phạm vi sử dụng bên ngoài Hoa Kỳ và Anh Quốc.
Thủ phạm chính làm lây truyền vi-rút Dengue: muỗi Aedes
Phát triển mạnh ở những vùng khí hậu ấm áp, muỗi Aedes (muỗi vằn) thường được biết đến về việc lan truyền các bệnh như sốt vàng, virus Zika, Chikungunya và sốt xuất huyết.9
Loại muỗi Aedes chính lây truyền bệnh sốt xuất huyết là Aedes aegypti. Một loài khác có tên là Aedes albopictus cũng truyền bệnh sốt xuất huyết ở mức độ thấp hơn.12
Tài liệu tham khảo
Centers for Disease Control and Prevention. Fighting the World’s Deadliest Animal. Available at: https://www.cdc.gov/globalhealth/stories/2019/world-deadliest-animal.html. Accessed January 2024.
Keller MD, et al. Sci Rep. 2016;6:20936. Available at: https://www.nature.com/articles/srep20936. Accessed January 2024.
Centers for Disease Control and Prevention. What is a Mosquito?. Available at: https://www.cdc.gov/mosquitoes/about/what-is-a-mosquito.html. Accessed January 2024.
Dixon AR, Vondra I. Materials (Basel). 2022;15(13):4587. Available at: https://www.mdpi.com/1996-1944/15/13/4587. Accessed January 2024.
United States Environmental Protection Agency. General Information about Mosquitoes. Available at: https://www.epa.gov/mosquitocontrol/general-information-about-mosquitoes. Accessed November 2023.
United States Environmental Protection Agency. Mosquito Life Cycle. Available at: https://www.epa.gov/mosquitocontrol/mosquito-life-cycle. Accessed November 2023.
Cantillo JF, Puerta L. Front Allergy. 2021;2:690406. Available at: https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/falgy.2021.690406/full. Accessed January 2024.
Dahmana H, Mediannikov O. Pathogens. 2020;9(4):310. Available at: https://www.mdpi.com/2076-0817/9/4/310. Accessed January 2024.
Flores HA, O'Neill SL. Nat Rev Microbiol. 2018;16(8):508-518. Available at: https://www.nature.com/articles/s41579-018-0025-0. Accessed January 2024.
Centers for Disease Control and Prevention. Malaria. Available at: https://www.cdc.gov/malaria/about/biology/index.html. Accessed January 2024.
Nchoutpouen E, et al. PLoS Negl Trop Dis. 2019;13(4):e0007229. Available at: https://journals.plos.org/plosntds/article?id=10.1371/journal.pntd.0007229. Accessed January 2024.
World Health Organization. Dengue and severe dengue. Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue. Accessed November 2023.
Đã đến lúc để bàn về sốt xuất huyết
Với số ca mắc sốt xuất huyết gia tăng và chưa có thuốc chữa đặc hiệu, công tác phòng ngừa là yếu tố then chốt1,2
Tìm hiểu cách giúp bảo vệ bản thân khỏi bị muỗi đốt và khỏi bệnh sốt xuất huyết.
Liên hệ với bác sĩ để tìm hiểu về cách phòng chống sốt xuất huyết.
- World Health Organization. Available at: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/dengue-and-severe-dengue. Accessed February 2024.
- World Health Organization. Available at: https://www.who.int/emergencies/disease-outbreak-news/item/2023-DON498#. Accessed February 2024.
Quay lại
Tìm hiểu về ảnh hưởng của sốt xuất huyết lên cuộc sống của bệnh nhân và gia đình như thế nào
Quay lại
Kiểm tra kiến thức của bạn về bệnh sốt xuất huyết!
Vết đốt của muỗi đực hay cái mang mầm bệnh sốt xuất huyết có thể lây sang người không?
Chính xác
Muỗi đực hút mật hoa và nước ép trái cây chứ không hút máu.1 Chỉ có muỗi cái mới hút máu từ vật chủ như con người - đó chính là nguồn cung cấp protein cần thiết để giúp trứng của chúng phát triển.1
Liên hệ với cơ sơ y tế gần nhất nếu bạn nghi ngờ mình có các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc có thắc mắc về các nguy cơ của mình.
Tìm hiểu thêm về sốt xuất huyết.
The National Environment Agency. Vector Borne Diseases. Available at: https://www.nea.gov.sg/corporate-functions/resources/research/wolbachia-aedes-mosquito-suppression-strategy/male-mosquitoes-do-not-bite. Accessed January 2024.
Không chính xác
Các bệnh như sốt xuất huyết Dengue không lây sang người qua vết đốt của muỗi vằn đực; trên thực tế, chúng thậm chí còn không đốt người.1 Chỉ có muỗi cái mới hút máu từ vật chủ là người - đó chính là, nguồn cung cấp protein cần thiết để giúp trứng của chúng phát triển1
Liên hệ với cơ sơ y tế gần nhất nếu bạn nghi ngờ có các triệu chứng sốt xuất huyết hoặc thực hiện lại khảo sát!
Tìm hiểu thêm về sốt xuất huyết hoặc thực hiện lại khảo sát!
The National Environment Agency. Vector Borne Diseases. Available at: https://www.nea.gov.sg/corporate-functions/resources/research/wolbachia-aedes-mosquito-suppression-strategy/male-mosquitoes-do-not-bite. Accessed January 2024.
Tìm hiểu thêm các tài liệu để hiểu rõ hơn về nguy cơ của sốt xuất huyết Dengue và các biện pháp phòng ngừa cho bản thân và gia đình
Quay lại